Beceri Nedir?
Şimdiye kadar bilgi edinme, yaşam ve okulun temel amacı olarak görülmüştür. Günümüzde ise bilgiye bakış değişmiştir. Bilgi; olguları, kavramları, ilkeleri ve süreçleri ezberlemek olarak görülmemektedir…
Bilgiyi kullanma, bilgiyi edinmeden daha fazla vurgulanmaktadır. Bilgiyi öğrenmenin önemi göz ardı edilmemekle birlikte, öğrenciler bilgiyi problem çözmede, anlamlı ortamlarda eleştirel düşünmede ve yaratıcı düşünmede kullanmalıdır. Beceri ise bilgi gerektiren ve performans içeren karmaşık bir eylemdir. Hem bilgi hem beceri kısa zamanda kolayca öğretilebilir ve öğrenilebilir. Fakat yetenek daha geç gelişir ve daha karmaşıktır. Bilgi ve becerilerin birleşmesi ile yetenek ortaya çıkmaktadır.
Beceri öğrencilerde, öğrenme süreci içerisinde kazanılması, geliştirilmesi ve yaşama aktarılması tasarlanan kabiliyetlerdir. Sosyal Bilgiler Programı, ilköğretim 4 -7. sınıf düzeyinde diğer derslerle birlikte ilk 9 beceriyi kazandırmanın yanında, kendine özgü 5 beceriyi kazandırmayı da amaçlamaktadır. Bu beceriler aşamaları ile birlikte aşağıda gösterilmiştir. Bu becerilerin bazılarına ya da aşamalarına, üniteler göz önünde bulundurularak doğrudan verilecek beceri şeklinde programda yer verilmektedir.
Bu becerileri şöyle sıralayabiliriz:
ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİSİ
1.Bir kanıtı kullanma ya da referansa dayanma
2.Sebep-sonuç ilişkisini belirleme
3.İlkeleri türetme
4.Genelleme yapma
5.Farklı bakış açılarını açıklama
6.Kararları sorgulama
7.Sınıflama yapma
8.Değerlendirme (ölçüt belirleme)
9.Karşılaştırma yapma
10. İlgili ve ilgisiz bilgiyi ayırt etme
11. Kalıp yargıları fark etme
12. Çıkarımda bulunma
YARATICI DÜŞÜNME BECERİSİ
1.Esnek ve orijinal olma
2.İmgeleme
3.Analiz, sentez, değerlendirme yapma
4.Sıra dışı bağlantılar kurma
İLETİŞİM BECERİSİ
1.Dinleme
2.Sözlü ya da yazılı olarak kendini ifade etme
3.Tartışma
4.Bağlantı kurma
5.Farklı perspektiften bakma
6.Açık fikirli olma
7.Başkalarının düşünce ve duygularını anlama
8.Farklılıklara saygı duyma
9. Görüşlerini gerekçelendirme
10. Ortak bir amaç çevresinde toplanma
ARAŞTIRMA BECERİSİ
1. Okuduğunu Anlama
a. Ana fikri çıkarmak için okuma
b. Ana fikri bulmak için bölüm ve konu başlıklarını kullanma
c. Çalışılan konu ile ilgili paragrafları seçme
d. Okuduğunu yorumlama
e. İlgili terim ve kelimenin anlamını bulmak için sözlük, kelime listesi oluşturma
f. Kelime anlamına ulaşmak için uygun kaynakları kullanma
g. Artan sosyal bilimler kavramlarını tanıma ve anlama
h. Olgu ve fikirleri ayırma, propagandayı tanıma
i. Yazarın yargısını tanıma
j. Metni anlamaya yardımcı olan resimlerdeki ipuçlarını ve açıklamaları kullanma
k. Değişik amaçlar için okuma (analitik okuma, eleştirel okuma, soru cevaplamak ve fikir oluşturmak için okuma…)
l. Değişik şekillerde basılmış materyalleri okuma ( kitap, gazete, dergi…)
m. Anlamı zenginleştirmek için edebî metinleri inceleme (tarihî roman, hikâye…)
2. Bilgiyi Bulma, Kullanılabilir Biçimde Planlama ve Yazma
a. Kütüphane kullanma (bilgisayarda katalog tarama, kitap fiş katalogu kullanma)
b. Özel referans kaynaklarına ulaşma (almanak, ansiklopedi, sözlük, il yıllıkları, mikro fişler, dergiler…)
c. Basılı ve görsel kaynaklardaki bilgilere ulaşma (gazete, dergi, televizyon, radyo, video kaset…)
d. Kitabın farklı bölümlerini kullanma (dizin, içindekiler…)
e. Anahtar sözcükleri, ciltlerdeki rakam ve harfleri, indeks ve referansları kullanma
f. Bilgi kaynaklarını değerlendirme (basılı, görsel, elektronik…)
g. Uygun bilgi kaynağı kullanma
h. Kaynak olarak toplumu kullanma ve bireylerle görüşmeler yapma (sözlü tarih çalışmaları)
i. Kullanılabilir biçimlerde bilgiyi planlama ve yazma (Konunun ana fikrini çıkarma, özet hazırlama, not alma, bilgiyi kaydetme, dipnot, italik kullanma, bilgi için dinleme, yönergeyi kullanma, rapor yazma)
j. Yararlandığı kaynakları “Kaynakça”da titizlikle gösterme.
PROBLEM ÇÖZME
1. Problemi tanımlama ve sınırlandırma
2. Problemin çözümüne yönelik hipotezler ortaya atma
3. Veri ve kaynak araştırması yapma
4. Hipotezleri test etme
5. Probleme yönelik bir çözüme varma
KARAR VERME BECERİSİ
1. Sorunun farkına varma
2. Sorunu tespit edebilme ve tanıma
3. Sorunun çözümü için hipotez ileri sürme
4. Sorunun çözümü için veri toplama, düzenleme ve değerlendirme
5. Hipotezi test etme
6. Çözüm yollarını öğrenme
7. Çözüm yollarından uygun olanına karar verip uygulamaya koyma
8. Çözümü değerlendirme
BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİ KULLANMA BECERİSİ
1.Yönergeden yararlanarak bilgisayarı kullanma
2.Farklı kaynaklardan toplanmış bilgiyi kaydetme, biçimlendirme, tekrar kullanma
3.Biçimlendirdiği bilgiyi bilgisayar ortamında sunma
4.Metin, grafik, renk ve ses efektleri kullanarak çoklu ortamda rapor hazırlama
5.Telefon ve televizyon ağlarını kullanarak bilgiye ulaşma yeteneği kazanma
6.Günlük hayatta ulaşabildiği teknolojik ürünleri amacına uygun olarak kullanma
GİRİŞİMCİLİK
1.Meslekleri ve çevresindeki iş yerlerini tanıma
2.Çevresindeki tanınmış ve başarılı girişimcileri tanıma
3.Kişilerin ekonomi içinde, çalışan ve tüketici olarak oynadıkları rolleri keşfetme
4.Eğitimin kendi gelecekleri üzerindeki önemli rolünü anlama
5.Ekonominin temel kavramlarını edinme
6.Girişimciliğin karşı karşıya olduğu zorlukları anlama
7. Yenilikçi fikirler sunma ve ürünler tasarlayabilme
TÜRKÇEYİ DOĞRU, GÜZEL VE ETKİLİ KULLANMA
1. Dinleme
2. Konuşma
3. Okuma
4. Yazma
5. Görsel Okuma/Sunu
GÖZLEM
1. Çevresindeki olay ve olgulara dikkat etme
2. Çevresindeki olay ve olguları algılama
3. Çevresindeki olay ve olguları doğru ve tarafsız tanımlama
4. Çevresindeki olay ve olguların neden ve sonuçlarını açıklama
5. Gözlediklerinin nedenlerini sorgulayıp sonuçlarını tahmin edebilme
6. Olay ve olgular arasında ilişkiler kurabilme, benzer ya da farklı yönlerini ortaya koyma
7. Gözlediklerini kaydetme ve aktarma
8. Gözlediklerini daha önce öğrendikleri ile karşılaştırabilme ve bağdaştırabilme
9. Gözlediklerini araştırmalarda veri olarak veya gelecek ile ilgili planlamalar yapmak için kullanabilme
10. Benzer olaylarla ilişkilendirme ve böyle bir olayla karşılaştığında ne yapması gerektiğine dair davranış geliştirme
MEKÂNI ALGILAMA
1. Uzay ilişkilerini görebilme:
a. Bir cismin uzayda ya da bir şeklin kâğıt üzerindeki biçimini, zihninde canlandırma
b. Bir şekli üç boyutlu görebilme
c. Bir alanı, krokiyi, sokağı veya binayı zihninde canlandırabilme
2. Harita, plan, kroki, grafik, diyagram çizme ve yorumlama
3. Küre kullanma
ZAMAN VE KRONOLOJİYİ ALGILAMA
1. Takvim bilgisi edinme
2. Zamanları ayırt etme (geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman)
3. Zaman ifadelerini doğru kullanma
4. Kronolojik sıralama yapma
5. Zaman şeridindeki veriyi yorumlama
6. Zaman şeridi oluşturma
DEĞİŞİM VE SÜREKLİLİĞİ ALGILAMA BECERİSİ
1. Benzerlik ve farklılıkları bulma
2. Zamanla oluşan süreklilik ve değişimi algılama
3. Tarihsel olguları ve yorumları ayırt etme
4. Geçmişteki problemleri ve nedenlerini tanıma
5. Tarihsel bir problemin çözümüne alternatif çözümler bulma
SOSYAL KATILIM BECERİSİ
1. Kendisini ve yakın çevresini etkileyen konularda bilgi sahibi olma
2. Birbirlerinin ihtiyaçlarını karşılamak için insanlar arasındaki ortak ilişkiyi tanıma
3. Bireyler, gruplar ve toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için bireyler, gruplar, kurumlar ve sosyal örgütler arasındaki ilişkiyi tanıma
4. Farklı grup ve durumların dinamiklerine uyma
5. Sosyal katılımın gerekli olduğu durumları belirleme
6. Yakın çevresini ve toplumu etkileyen konularda ihtiyaçların karşılanması için fikir üretme, bu fikri çevresindekilere iletme, görüşme, tartışma, planlama, uzlaşma ve eylemde bulunma
7. Lider ya da izleyen olarak gruba, kuruma, sosyal örgütlere ve topluma hizmet etme
EMPATİ BECERİSİ
1. Kendisini karşısındakinin yerine koyma
2. Olaylara karşıdakinin bakış açısıyla bakma
3. Kendisini yerine koyduğu kişinin duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlama, hissetme ve karşıdakine iletme
4. Dönemin şartlarına uygun olarak geçmişteki insanların düşünce, amaç ve duygularını anlama (Tarihsel Empati)
| 6. SINIF | |
| ÜNİTELER | DOĞRUDAN VERİLECEK BECERİ |
|
1. SOSYAL BİLGİLER ÖĞRENİYORUM |
Bilimsel genelleme yapma |
|
2. YERYÜZÜNDE YAŞAM |
Harita okuma ve atlas kullanma |
|
3. İPEK YOLU’NDA TÜRKLER |
Çıkarımda bulunma |
|
4. ÜLKEMİZİN KAYNAKLARI |
Girişimcilik |
|
5. ÜLKEMİZ VE DÜNYA |
Araştırma |
|
6. DEMOKRASİNİN SERÜVENİ |
Sosyal katılım |
|
7. ELEKTRONİK YÜZYIL |
Yaratıcılık |
|
7. SINIF |
|
| ÜNİTELER | DOĞRUDAN VERİLECEK BECERİ |
|
1. İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ |
İletişim |
|
2. ÜLKEMİZDE NÜFUS |
Grafik hazırlama |
|
3. TÜRK TARİHİNDE YOLCULUK |
Tarihsel olguları ve yorumları ayırt etme |
|
4. EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT |
Tarihsel empati |
|
5. ZAMAN İÇİNDE BİLİM |
Zaman ve kronolojiyi algılama |
|
6. YAŞAYAN DEMOKRASİ |
Karar verme |
|
7. ÜLKELER ARASI KÖPRÜLER |
Kalıp yargıları fark etme |
[related-content]